​

​Huyện Vĩnh Cửu nằm phía tây bắc tỉnh Đồng Nai, có vị trí rất quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt là lĩnh vực quốc phòng, bảo vệ tài nguyên rừng, bảo vệ nguồn nước cho hồ Trị An, bảo vệ môi trường sinh thái. Ba xã Mã Đà, Hiếu Liêm và Phú Lý, có diện tích nằm trong vùng lõi và một phần thuộc vùng đệm của Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai. Khu vực này sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đất đai màu mỡ, thích hợp cho việc phát triển các loại cây công nghiệp, cây ăn quả và hoạt động chăn nuôi, cũng như phát triển hoạt động du lịch thân thiện với môi trường. trong quá trình phát triển sản xuất canh tác, nhiều hộ dân ở đây đang đối mặt với nhiều thách thức sử dụng nhiều phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, tài nguyên đất, tài nguyên nước, các thảm thực vật và đa dạng sinh học trong khu vực, chưa có sự đồng bộ về quy trình sản xuất, đầu ra và thị trường tiêu thụ của sản phẩm còn bấp bênh… Để chuyển đổi nhận thức trong việc vừa phát triển sản xuất vừa bảo vệ môi trường, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị xã hội, Khu bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai đã thực hiện nhiều giải pháp như tuyên truyền, tập huấn sản xuất cho người dân, giới thiệu mô hình hữu cơ... Cuối năm 2022, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Vĩnh Cửu đã xây dựng đề xuất dự án nhỏ “Nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm trái cây có múi và xoài tại 3 xã này" với mục đích góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên tại Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai

v

Vườn cây có múi trồng trọt hướng hữu cơ của hộ Chị Lê Thị Tuyến 

Ngày 13 tháng 3 năm 2023 dự án được chính thức phê duyệt, với mục tiêu chung là hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho người dân 3 xã Mã Đà, Phú Lý và Hiếu Liêm, để nâng cao chất lượng và giá trị cho sản phẩm trái cây có múi gồm: cam, quýt, bưởi và xoài thông qua hoạt động khuyến khích sản xuất an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và tìm kiếm các giải pháp thu hái, bảo quản, chế biến sản phẩm hợp lý và hỗ trợ tiếp cận thị trường. Từ đó, góp phần nâng cao thu nhập và giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên tại Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai. Để thực hiện dự án Hội Phụ nữ huyện đã triển khai nhiều nội dung như: Thành lập BQL Quỹ phát triển cộng đồng, triển khai các lớp Tập huấn giới thiệu về nông nghiệp hữu cơ & sản xuất an toàn cũng như cách thức, kinh nghiệm chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hữu cơ và an toàn. Tập huấn kỹ thuật về IMO, phân bón vi sinh, cách ủ phân hữu cơ và làm thuốc trừ sâu hữu cơ, kỹ thuật cải tạo đất vv trong trồng cây ăn quả. Tập huấn kỹ năng tiếp cận thị trường cho cán bộ xã và các thành viên của Tổ hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm của 3 xã Mã Đà, Hiếu Liêm và Phú Lý...

Hội nghị sơ kết dự án của Quỹ môi trường toàn cầu tại huyện Vĩnh Cửu

Hiện nay đã có gần 472 hộ gia đình tại 03 xã nói trên được tham gia. Với tổng diện tích khoảng 640 ha. với 2,1 tỷ đồng giải ngân (vốn xoay vòng, mỗi tháng thu một lần) Qua quá trình thực hiện dự án nhiều hộ dân đã hiểu sâu hơn về dự án này, có sự chuyển biến trong nhận thức về tập quán sản xuất bảo vệ môi trường.

Với số vốn 10 triệu đồng được giải ngân từ Quỹ phát triển cộng đồng, chị Lê Thị Tuyến xã Phú Lý đã sử dụng vốn vay để thuê nhân công làm vườn, mua phân hữu cơ, cùng với đó gia đình chị được tư vấn kỹ thuật nâng cao kiến thức về trồng trọt cây có múi nhờ vậy đã góp phần giải quyết nhu cầu đầu tư vườn tược của gia đình.  Chị Lê Thị Tuyến chia sẻ “ nhà tôi hỗ trợ được 10 triệu thì chủ yếu là để thuê làm cỏ, phát cỏ vì vườn theo hướng hữu cơ nên là phải phát cỏ chứ không được xịt thuốc (ảnh hưởng đến môi trường, nên là chủ yếu là phát cỏ). Mỗi một lần phát là cũng hết khá nhiều tiền công, phát cỏ như thế này nó sẽ tạo ra cái độ mùn cho đất, đất nó sẽ tơi xốp, nó không ảnh hưởng đến cái rễ của cây, không ảnh hưởng đến cái nguồn nước. Sắp tới thì muốn là quỹ sẽ tăng vốn lên khoảng từ 50 triệu đồng, vì với diện tích 2 hecta thì đầu tư rất lớn, nhưng thật sự 50 triệu cũng là chỉ là hỗ trợ được phần nào thôi, chứ cũng không phải là toàn bộ, còn 10 triệu như hiện nay thì ít quá"

Tính đến thời điểm hiện tại Ban quản lý điều hành Dự án đã chủ động thực hiện được 88% hoạt động chỉ tiêu kế hoạch dự án đề ra. Các thành viên Ban Điều hành dự án của huyện đã nắm bắt được các nội dung của hoạt động chính vì vậy công tác chỉ đạo và điều hành đã đạt được một số kết quả mong đợi theo mục tiêu của Dự án. Ông Nguyễn Hoàng Hảo Giám đốc Khu bảo tồn cho biết “Qua cái hoạt động của dự án, các cái lớp tập huấn, rồi các cái đợt tuyên truyền, các cái tổ chức hội thảo, hội nghị thì người dân người ta hiểu biết sâu hơn về cái công tác bảo vệ môi trường, cái sản xuất nông sản sạch cũng như là các cái sản phẩm chất lượng của địa phương, người ta có thể giữ gìn để phát huy và qua cái dự án này thì người dân người ta tham gia tích cực vào các cái hoạt động của dự án đặc biệt là cái chị em phụ nữ. Dự án rất quan tâm đến cái giới tham gia, trong đó là tỉ lệ phụ nữ tham gia dự án này rất nhiều, đã tạo được các sản phẩm kinh tế chất lượng của địa phương, phục vụ cho thị trường và nâng cao được cái giá trị của Khu sinh quyền cũng như là sự tham gia rất tích cực của người dân địa phương, ở trong công tác bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường và bảo vệ và phát huy cái giá trị của cái khu dịch trừ sinh quyền thế giới Đồng Nai"

Trong quá trình thực hiện Dự án, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Vĩnh Cửu luôn quan tâm, chỉ đạo sát sao, hướng dẫn cụ thể cho các địa phương; duy trì thường xuyên, cập nhật kịp thời, nắm bắt tình hình và hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các địa phương trong quá trình thực hiện. Công tác chỉ đạo, điều hành tổ chức thực hiện Dự án được các ngành và chính quyền các cấp đánh giá cao, kịp thời, rõ nhiệm vụ cụ thể cho từng cấp tham gia thực hiện Dự án. Công tác phối hợp với đơn vị liên quan, đặc biệt là với UBND các xã được thực hiện thường xuyên, chặt chẽ. Bà Trần Mỹ Ngọc cho biết “Thì trong quá trình thực hiện của dự án đến nay cũng đã được 01 năm, thì qua đánh giá, theo dõi và kiểm tra,  Ban điều hành dự án nhận thấy rằng cái hiệu quả của dự án này đem lại cho người dân là thuận lợi, khả quan. Qua theo dõi thì nắm được cái nhu cầu của các hộ vay vốn là muốn dự án mở rộng thêm các đối tượng sản xuất các loại cây trồng khác, các hộ trồng ổi, trồng sầu riêng, trồng măng cụt… (đây là những cái loại cây 3 xã này cũng đã có, theo nhu cầu thị hiếu của thị trường) nhưng chưa được vay. Và người dân cũng mong muốn tăng thời gian trả vốn lên.

Qua ghi nhận, các chi, tổ hội phụ tại 03 xã đã có nhiều cố gắng, nhưng kết quả đạt được thời gian qua còn khá khiêm tốn. Chính vì vậy, thời gian tới Ban Điều hành Dự án Vĩnh cửu sẽ tiếp tục bám sát các nội dung Dự án, thực hiện kế hoạch chi tiết, triển khai có hiệu quả, trên tinh thần phối hợp chặt chẽ, kịp thời tổng hợp, báo cáo, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Từ đó, đảm bảo thực hiện đúng tiến độ Dự án, góp phần nâng cao thu nhập và giảm áp lực lên tài nguyên thiên nhiên tại Khu dự trữ sinh quyển Đồng Nai. Theo đúng mục đích ý nghĩa của dự án bảo vệ môi trường. /.