Hiện nay nhiều loại hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc trà trộn vào thị trường với nhiều thủ đoạn tinh vi. Tình trạng hàng giả, hàng nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi từ các cửa hàng tạp hóa trên chợ đến hè phố, thậm chí len lỏi, trà trộn vào cả những siêu thị ở những đô thị lớn, các trang mạng xã hội.... Đòi hỏi người tiêu dùng cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để nhận biết hàng thật - giả để tránh những nhầm lẫn khi mua sắm. Việc này không chỉ là bảo vệ quyền lợi của mình mà còn chống lại hành vi phá hoại sản xuất, kìm hãm sự phát triển nền kinh tế đất nước.
Hàng giả, hàng nhái rất phong phú về chủng loại, mẫu mã, đa dạng về hình thức, từ các sản phẩm may mặc, dụng cụ gia đình, mỹ phẩm, đồ ăn thức uống phục vụ đời sống như: rượu, bia, nước giải khát đến các tranh, ảnh, lịch, sách… đều có thể có hàng giả, hàng nhái. Nguy hại hơn là cả thuốc y tế chữa bệnh, thực phẩm chức năng, dinh dưỡng… người ta cũng có thể làm giả. Các loại hàng hóa từ rẻ tiền đến cao cấp, tất cả đều có hàng giả, hàng nhái. Điều đáng quan tâm là hiện nay, sản phẩm nào có uy tín, lợi nhuận cao thì lập tức bị hàng giả tấn công. Các đối tượng làm hàng giả, hàng nhái hiện nay cũng dùng công nghệ rất tinh vi để trốn tránh việc kiểm tra của cơ quan chức năng cũng như đánh lừa người tiêu dùng.
Hàng giả, hàng nhái hiện nay có rất nhiều hình thức, có thể là làm giả bao bì, nhãn mác. Tinh vi hơn là giả công dụng, việc làm giả rất khó phát hiện ra, chỉ khi người tiêu dùng mua về sử dụng mới phát hiện ra. Tiếp theo là giả xuất xứ hàng hoá, hay có một số hình thức giả về tiêu chuẩn chất lượng…
Để phát hiện và ngăn ngừa nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, người tiêu dùng cần quan tâm đến một số yếu tố sau:
- Cách nhận biết tem chống hàng giả công nghệ phát sáng
Để nhận biết tem, bạn phải chiếu tia cực tím hoặc tia laser lên bề mặt tem. Nếu thấy trên tem hiện logo hoặc kí hiệu phân biệt thật giả của nhà sản xuất thì đó là tem thật.
Đối với tem giả khi chiếu tia cực tím hoặc tia laser lên sẽ không thấy hiện tượng gì.
- Cách nhận biết tem chống hàng giả mã vạch và tem QR code
Bật chế độ kết nối internet trên điện thoại. Sau đó mở ứng dụng và quét mã vạch và mã QR thông qua camera của điện thoại.
Trường hợp nếu là tem thật sau khi quét bạn sẽ nhận được các thông tin chi tiết về sản phẩm được quét như: Thương hiệu, nhà sản xuất, hình ảnh, mã sản phẩm, nơi sản xuất, hạn sử dụng…
Trường hợp nếu là tem giả bạn sẽ không thể truy xuất các thông tin về sản phẩm sau khi quét.
- Để nhận biết tem chống hàng giả SMS bạn cần phải có điện thoại và kiểm tra bằng cách cào lớp phủ cào trên tem và lấy dãy số bên dưới. Sau đó nhắn tin theo cú pháp có sẵn trên tem.
Nếu là tem thật đồng nghĩa với sản phẩm là chính hãng thì thông tin sẽ nhanh chóng được gửi về tin nhắn trên máy của bạn.
Nếu là tem giả thì bạn sẽ nhanh chóng nhận được cảnh báo từ hệ thống.
- Thông qua mã vạch trên hàng hóa có thể biết hàng hóa đó là hàng giả hay hàng thật, xuất xứ hàng hóa ở đâu.
- Thứ nhất, nên sử dụng mã vạch để kiểm tra, đối chiếu độ chính xác các thông tin ghi trên sản phẩm khi cảm thấy không tin tưởng. Với các sản phẩm không ghi “Made in ..., Made by ..." hoặc ghi bằng ngôn ngữ quốc gia không đọc được việc dùng mã vạch để xác định thông tin là rất cần thiết.
- Thứ hai, mã vạch do cơ quan có thẩm quyền cấp tương ứng với từng sản phẩm, nhìn chung là 1 dấu hiệu khó làm giả.
- Thứ ba, ngoài mã vạch khi kiểm tra hàng hóa ta cần chú ý đến các yếu tố khác như kiểm tra hóa đơn chứng từ, tem chống hàng giả, thông tin nhãn phụ bằng tiếng việt đối với hàng hóa nhập khẩu, hình thức sản phẩm, độ bóng, đẹp, sắc cạnh của các đường viền, logo, vỏ bao bì, nội dung, bố cục, thông tin sản phẩm phải được ghi chi tiết, rõ ràng.
- Kiểm tra về giá sản phẩm: nếu gặp các sản phẩm rao bán trên mạng xã hội hoặc bán tại các nơi không chính thức có giá rẻ hơn bình thường, thì cũng không nên mua vì có thể là hàng giả, hàng nhái.
- Kiểm tra về nơi bán, hàng hóa như mỹ phẩm, quần áo thời trang và các hàng khác… có giá trị cao được bày bán trong các cửa hiệu không phép, không phải là đại lý của Doanh nghiệp phân phối sản phẩm, bán hàng không có hóa đơn, trên nhãn sản phẩm không có hoặc không thể hiện đầy đủ các thông tin của sản phẩm thì cũng không nên mua vì có thể là hàng giả, hàng nhái hoặc gian lận thương mại về xuất xứ.
- Về hàng hóa thì cần chọn những hàng hóa mà trên nhãn có thể hiện các thông tin về xuất xứ, địa chỉ của nhà sản xuất, tên hàng, hạn dùng, cách dùng, bảo quản, định lượng, cảnh báo, số công bố chất lượng. Đối với dược phẩm, mỹ phẩm còn phải có số đăng ký; đối với rượu còn phải có tem rượu nhập khẩu (đối với rượu nhập khẩu) hoặc tem rượu sản xuất trong nước (đối với rượu sản xuất trong nước), đối với mũ bảo hiểm, xe đạp điện… còn phải có dấu hợp quy; đối với tivi, tủ lạnh… còn phải có tem năng lượng. Tùy từng nhóm loại hàng hóa, với mục đích đảm bảo chất lượng, bảo vệ nhà sản xuất chân chính, chống hàng giả, gian lận thương mại mà Nhà nước có quy định về việc ghi nhãn hoặc tem dấu trên sản phẩm, trên bao bì hàng hóa.
- Đối với các loại thực phẩm đóng hộp bằng kim loại hoặc giấy không nên mua những hộp thực phẩm bị phù, móp méo hay các biến dạng khác của bao bì vì có thể sản phẩm đã lâu (quá hạn dùng) hay sản phẩm giả, kém chất lượng do ảnh hưởng của nguyên liệu kém chất lượng sẽ làm phù, biến dạng bao bì…
Hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái làm ảnh hưởng không nhỏ đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước, làm thất thu ngân sách, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp làm ăn chân chính và gây hoang mang, mất lòng tin đối với người tiêu dùng. Tiêu thụ hàng giả không chỉ gây thiệt hại cho nền kinh tế, cho doanh nghiệp, cho người tiêu dùng mà còn làm ảnh hưởng nguy hại đến sức khỏe của con người. Điển hình là đồ ăn, đồ uống, thuốc chữa bệnh...giả, kém chất lượng gây ra những hậu quả nghiêm trọng như sốc thuốc, tổn thương hệ thần kinh, nhiễm độc, ung thư, ngộ độc… hoặc gây tử vong..
Người tiêu dùng, cần nâng cao tinh thần cảnh giác khi mua hàng và phải nhận thức rõ nhiệm vụ của mình trong việc chống hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng. Người tiêu dùng nên kiên quyết chống "vấn nạn" hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng để không chỉ góp phần bảo vệ nền kinh tế, hình ảnh của đất nước mà còn bảo vệ quyền lợi và sức khỏe của chính mình. Hãy là những người tiêu dùng thông minh, "nói không" với hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng./.